Пишува: Димитар Русков
Северна Македонија има место во ЕУ и ќе продолжува да добива искрена бугарска поддршка, се вели во анализа објавена во најголемиот и авторитетен медиум во Турциja Daily Sabah.
Во изминатите три децении, младата балканска држава Македонија беше во фокусот на политичката дебата, не само меѓу соседите, туку и на европската сцена. Земјата беше на работ на пустош повеќе пати – тоталниот грабеж од Србија, суровото ембарго од Грција, внатрешните тензии со вооружените инциденти во 2001 година – но секогаш и безусловно можеше да смета на својот најискрен и верн сојузник – Бугарија.
Во изминатите 30 години, Софија му подаде пријателска рака на Скопје. Бугарската држава ја гарантираше независноста на Македонија во првите денови и потоа цврсто се залагаше за нејзината европска иднина.
Изборите во Северна Македонија
Изборите „две во едно“ на 8 мај во Северна Македонија завршија со јасен резултат. ВМРО-ДПМНЕ децидно ја доби „битката“ против Социјалдемократскиот сојуз на Македонија (СДСМ) на парламентарните избори, а Гордана Силјановска-Давкова го собори поранешниот шеф на државата Стево Пендаровски.
Може ли Силјановска да донесе пресврт за македонската држава откако со првите зборови како Претседател го прекрши Договорот од Преспа со Грција, кој го реши спорот за името „Македонија“? Дали победниците на ВМРО-ДПМНЕ извојуваа вистинска победа за својот народ кога ја нарекоа „Бугарски диктат“ преговарачката рамка одобрена од Европската унија?
„Внатрепартиски реформи од големи размери“ и „нова демократска визија“ кои ги ветуваат лидерите на ВМРО-ДПМНЕ остануваат заробеници на македонизмот создаден во и од Белград.
И двете главни политички партии во Северна Македонија, без разлика дали се во власта или опозиција, ја спроведуваат својата политика во рамките на оваа државна идеологија, која во суштина е антибугарска. Оваа идеологија ја гуши иднината на државата и нејзините граѓани. Таа ја блокира интеграцијата во ЕУ, а не Бугарија која ја признава македонската државност и правото на самоопределување на македонските граѓани.
Постулатите на македонизмот предвидуваат негирање на секаква бугарска помош, помош, поддршка и подадена рака. Во септември 1991 година, по успешен референдум, Република Македонија прогласи независност. Само неколку месеци подоцна, на 15 јануари 1992 година, Бугарија беше првата земја во светот што безусловно ја призна под уставното име. Следеа закани и економски грабеж – не од Бугарија, туку од режимот на Слободан Милошевиќ. Грабежот што го изврши југословенската војска во повлекување се ширеше од чешмите на касарните, преку македонските имоти на територијата на поранешна Југославија, па се до радарот на скопскиот аеродром.
Благодарение на напорите на тогашниот бугарски претседател Жељу Желев и неговите лични разговори со тогашниот турски лидер, претседателот Сулејман Демирел, Република Македонија беше призната од Турција. Бугарија направи се што е можно да се погрижи и Москва и Вашингтон да го направат истото. Поранешниот руски претседател Борис Елцин беше убеден од страна на Желев да ја признае независноста на Македонија за време на неговиот едвај 20-часовен престој во Софија. Елцин го испратил указот само неколку минути по полетувањето од аеродромот во бугарската престолнина. Со активната надворешна политика на шефот на бугарската држава, и САД ја признаа независноста на Република Македонија за време на мандатот на Џорџ Буш Постариот.
Во февруари 1994 година, Грција воведе болно ембарго. Благодарение на Бугарија, Македонија доби нафтени деривати и секакви други стоки. Најголемото „македонско“ пристаниште во тоа време беше бугарскиот црноморски град Бургас.
Бугарија го спречи распарчувањето на Македонија според планот на Милошевиќ и поранешниот грчки премиер Константинос Мицотакис. Претседателот Желев одби да учествува на планираната трипартитна средба и спречи обиди за брутална поделба.
За време на депортацијата на над 300.000 косовски Албанци во Македонија во пролетта 1999 година од страна на режимот на Милошевиќ, Бугарија несебично го поддржуваше еден од најголемите бегалски кампови недалеку од Скопје – Радуша. Во овој период Софија водеше активна политика за спречување на дестабилизација на Македонија.
Во 2001 година, за време на внатрешни тензии со вооружени инциденти во Македонија, Бугарија на својот сосед му подари десетици тенкови и хаубици.
Во поновата историја на билатералните односи, Бугарија одигра централна улога во извлекувањето на западниот сосед од меѓународна изолација по падот на Никола Груевски, тогашниот лидер на сега „реформираната“ ВМРО-ДПМНЕ. Само неколку месеци подоцна, бугарскиот премиер Бојко Борисов го потпиша Договорот за пријателство, добрососедство и соработка со тогашниот македонски премиер Зоран Заев. Овој договор ја отвори вратата за решавање на спорот за името „Македонија“ меѓу Атина и Скопје, а подоцна и Република Македонија влезе во НАТО.
Во годините што следеа, ЕУ ја одобри Преговарачката рамка за отворање на преговорите за членство на Северна Македонија во блокот. Рамката ја ратификуваа парламентите на двете земји, но поранешната влада на СДСМ и парламентот во Скопје одбија да го спроведат договореното. Сепак, меѓу сите политички формации во Бугарија постои целосен консензус дека Скопје треба да биде дел од европското семејство и Бугарија продолжува со напорите да го забрза овој процес.
Акцентот на Ататурк на врската помеѓу Бугарија и Турција
Во далечната 1931 година, во интервју за бугарскиот весник „Утро“, таткото на турската нација Мустафа Кемал Ататурк ги опишал пријателствата што ги стекнал со своите бугарски сограѓани во Солун години порано.
„Секоја бугарска несреќа ми предизвикува незамислива болка. Секогаш давав се од себе за да и помогнам на Бугарија. Турција и Бугарија треба да бидат пријатели. Кој е против Бугарија, тој е и против Турција“, рече Ататурк пред 93 години.
Денес, сличен сентимент лежи во срцето на односот на бугарскиот народ кон својот југозападен сосед – секоја неволја и неуспех за Македонија носи болка во Бугарија. Кој е против Северна Македонија, тој е и против Бугарија.
Несреќите на Северна Македонија не се предизвикани од Софија, туку од странскиот геополитички проект што го убива заедничкото минато, тешката сегашност и заедничката иднина. Самоизолацијата на Скопје од европскиот пат е опасност, не само за самата Северна Македонија, туку и за безбедноста на целиот регион, бидејќи го отвора патот за антиевропски влијанија на Балканот. Северна Македонија има место во ЕУ и ќе продолжи да добива искрена бугарска поддршка. Северна Македонија и Бугарија сигурно ќе живеат заедно во обединета Европа со слобода и независност.
Извор: Дејли Сабах
Comments